Payannameh

فصل اول

1-کليات

1-1-مقدمه

بازار سرمايه به بازار داد و ستد ابزارهاي مالي با سررسيد بيشتر از يک سال و دارايي‌هاي بدون سررسيد اطلاق مي‌شود. اين بخش از بازار مالي نقش مهم‌تري در گردآوري منابع پس‌اندازي و تأمين نيازهاي سرمايه‌گذاري واحدهاي توليدي دارد. مهم‌ترين کارکرد بازار سرمايه در اقتصاد ملي، تجهيز منابع پس اندازي و هدايت آن به سوي فعاليت‌هاي مولد اقتصادي است. بازار سرمايه علاوه بر تخصيص سرمايه، خطرات اقتصادي را نيز توزيع مي‌کند. در واقع ريسک فعاليت‌هاي اقتصادي و سرمايه‌گذاري، از طريق ايجاد و انتشار اوراق بهادار توزيع مي‌شود. به عبارت ديگر بازار سرمايه در ابعاد وسيع، ريسک افراد فعال اقتصادي را به پس‌انداز کنندگان(که حاضر به پذيرش ريسک يک دارايي با بازده غير مطمئن مي باشند)، منتقل و بين آن‌ها توزيع مي‌کند.

بازار سرمايه علاوه بر توزيع ريسک، افراد را قادر به ايجاد تنوع در سرمايه‌گذاري مي‌کند. ايجاد تنوع در سبد دارايي منجر به کاهش ريسک مي‌شود. کل ريسک به اين علت کاهش مي‌يابد که زيان در بعضي از سرمايه‌گذاري‌ها توسط منافع ناشي از ساير سرمايه‌گذاري‌ها جبران مي‌شود. بازار سرمايه همچنين ريسک عدم نقدشوندگي را کاهش مي‌دهد. نقدشوندگي، عبارت از سهولت تبديل دارايي‌ها به قدرت خريد در قيمت‌هاي مورد توافق است. هزينه‌هاي مبادلاتي و عدم تقارن اطلاعاتي باعث کاهش نقدشوندگي شده و ريسک را افزايش مي‌دهد. بازارهاي مالي از طريق انتشار و تحليل اطلاعات و تسهيل دادوستدها به کاهش ريسک عدم نقدشوندگي کمک مي‌کنند.

مسائل پيچيده اثر گذار بر بازار سرمايه را به طور کلي مي‌توان به دو دسته مسائل کلان اقتصادي و مسائل خرد اقتصادي تقسيم بندي کرد.  در بيان مسائل کلان اقتصادي اثر گذار بر بازار سرمايه مي‌توان به تأثير‌ چرخه هاي تجاري، شاخص‌هاي اقتصادي و سياست گزاري هاي پولي و مالي دولت اشاره کرد. بازار سرمايه با مواردي همچون شاخص اطمينان مشتريان، سرمايه گذاران مطلع در کنار نا مطلع‌ها، تازه کارها در مقابل افراد با تجربه تر و وجود بحث‌هاي رفتاري از قبيل وجود زيان گريزي[1]، اعتماد بيش از حد[2] و عکس‌العمل بيش از حد[3] در چارچوب مسائل خرد اقتصادي مواجه مي‌باشد.

لذا به نظر مي رسد نمي توان به تنهايي با استفاده از يک علم خاص، براي حل مشکلات و چالش‌هاي پيشرو در بازار سرمايه، آن هم در هزاره سوم، پيش قدم شد. در اين چارچوب فکري اعتقاد بر اين است که علاوه بر حضور در مرزهاي علمي روز دنيا، با ديدي باز از محضر کارشناسان و انديشمندان علوم مختلف همچون اقتصاد، فيزيک، رياضي و آمار جهت حل مسائل و مشكلات اقتصادي از جمله بازار سرمايه ايران بهره گرفت.

1-2-مسئله تحقيق

وجود ريسک در بازارهاي سرمايه ناشي از ريسک موجود در دارايي‌هاي واقعي است. لذا اين امر باعث خواهد شد، دارايي‌هاي مالي که منتج از دارايي‌هاي واقعي هستند، حامل ريسک باشند. اين ماهيت بازار سرمايه صاحب نظران اقتصادي و ساير علوم مرتبط را بر آن داشت تا به بررسي کاربردهايي در تئوري سبد دارايي، توسعه شبيه سازي مدل‌هاي ميكروسكوپي بازار، ايجاد و گسترش تئوري‌هاي تشخيص بحران‌هاي بازار سرمايه و پيش بيني نوسانات آتي شاخص‌هاي بازار بپردازند. اين مطالعه مي کوشد تا با تبيين ويژگي‌هاي شاخص قيمت بازار سرمايه ايران از طريق تکنيک‌هاي اقتصادي و فيزيک آماري، ويژگي‌هاي سري زماني داده‌ها و نتايج حاصله از آنرا را مورد بررسي قرار دهد. در اين چارچوب بطور مشخص به بررسي خواص مانايي شاخص بازدهي، استخراج تابع طيفي و نتايج ناشي از آن و همچنين  بررسي فرم توزيع شاخص بازدهي بازار سرمايه پرداخته خواهد شد. سپس بررسي و استخراج تابع توزيع کستينگ[4] و نتايج کاربردي ناشي از آن مورد توجه قرار خواهد گرفت. در ادامه نيز يک الگوي اقتصادي جهت بازتوليد رفتار شاخص قيمت بازار سهام ايران در دوره اي معين مورد آزمون قرار خواهد گرفت.

1-3-سوالات تحقيق

به طور کلي مي‌توان سؤالات تحقيق را به صورت زير بيان کرد:

1-درحالي‌که اكثر سري‌هاي زماني مالي داراي توابع چگالي بازده با ويژگي دنباله پهن و قله بلند نسبت به توزيع نرمال هستند، آيا شاخص قيمت بازار سهام ايران از اين قاعده کلي پيروي مي‌کند؟

2-اگر تابع توزيع احتمال کستينگ براي شاخص قيمت سهام در بازار سهام ايران برآورد گردد، ويژگي ها و نتايج تابع برآورد شده به چه صورت مي باشد؟

3-آيا با استفاده از يک الگوي اقتصادي تعيين رفتار سرمايه گذار در چارچوب سبد دارايي تصادفي مي توان شاخص قيمت سهام بازار ايران را باز توليد نمود؟

1-4-فرضيه هاي تحقيق

1- شاخص قيمت بازار سهام ايران داراي تابع چگالي بازده با ويژگي دنباله پهن و قله بلند نسبت به توزيع نرمال مي باشد.

2- تابع توزيع احتمال کستينگ براي شاخص قيمت سهام در بازار سهام ايران به صورت آبشاري و داراي چولگي مي باشد.