دانلود پايان نامه ارشد رشته اقتصاد : نفت ایران در گذر زمان
عنوان کامل پایان نامه :
نفت ایران در گذر زمان
قسمتی از متن پایان نامه :
مبحث دوم: امتیاز های بهره برداری از منابع نفتی قبل از ملی شدن صنعت نفت
گفتار اول :امتیاز نامه رویتر
این امتیازنامه درسال 1872 م مطابق با 1289ه . ق یا 1247 ه . ش در زمان میرزا حسین خان سپهسالارکه صدراعظم ایران بود امتیازی به « بارون جولیوس رویتر» داده شد که مفاد مربوط به نفت آن به قرار زیر است فقره 11 این امتیازنامه:[1]
«دولت علیه ایران به حکم امتیاز نامه به اصحاب این امتیاز حق مخصوص وامتیاز انحصاری وقطعی می دهد که درطول مدت این امتیاز در تمام ممالک ایران معادن ذغال سنگ ، آهن،مس،سرب، منگنزوپترول (نفت) وغیره را ودر هر معدن دیگرکه ایشان مناسب بدانند کارکنند وازآن بهره برداری کند به غیر از آن معادنی که ملک مردم است وصاحبان آن ها درآن کار می کنند.درخصوص این معادن هرگاه کمپانی بخواهدآن ها را بخرد باید با صاحبان آن ها برحسب رضایت طرفین معامله نماید به طور وضوح مقرر است که هیچ یک از کارگزاران وماموران دولتی ومذهبی وهیچ یک از رعایا وتبعه واشخاص نمی توانند در خصوص یک معدن ادعای حق تصرف نمایید مگر اینکه روشن نماید که پنج سال تمام در آن معدن کارکرده باشند(جزو محالات بود که در این شرایط زمانی ایرانی یا رعیت توانایی داشتن معدن واستخراج آن را داشته باشد)هرمعدنی که کمپانی پیدا کند مثل زمین ساده وعادی محسوب خواهد شد وازجانب کمپانی به قیمت متداوله آن ولایت خریداری خواهد شد. واگرلازم شود دولت صاحب یا صاحبان آن زمین را مجبور خواهد کرد که آن را به قیمت متداوله به کمپانی بفروشد دولت معادن طلا ونقره وجواهرات را برای خود نگه می دارد وحتی برای کار کردن روی این نوع معادن می تواند با کمپانی قراردادهایی ببندد.»
به موجب این امتیاز، ساختن هرگونه راه و راه اهن و سدها از دریای مازندران تا خلیج فارس و بهره برداری از همه معادن ایران (بجزطلا و نقره)، ایجاد مجاری آبی و قنات و کانال‌ها برای کشتیرانی یا کشاورزی ؛ ایجاد بانک و هر گونه کمپانی صنعتی در سراسر ایران؛ حق انحصار کارهای عام المنفعه؛ استفاده و بهره‌برداری از جنگلها برای مدت هفتاد سال و استفاده از گمرکات ایران به مدت بیست و پنج سال درازای پرداخت شش میلیون لیره انگلیسیو سود ۵٪ در اختیار رویتر قرار گرفت.
در 11بهمن (1267)خورشیدی(۱۸۷۲ میلادی). واگذاری امتیاز تأسیس بانک شاهنشاهی ایران به بارون جولیوس دو رویتر به فرمان ملکه ویکتوریاانجام شد.
این قرارداد به قدری استعماری بود که اعتراض همه دنیا، حتی دیپلماتهای انگلیسی(مانندلردکرزن) را نیز موجب شد. وی گفت:
»این امتیاز، بخشیدن یک پارچه تمامی منابع صنعتی یک کشور که همانند آن تا به امروز در هیچ مستعمره‌ایداده نشده است».
این امتیاز که آن را بزرگترین خیانت دلاک زاده قزوینی و فراماسون یعنی میرزا حسن خان سپهسالار نخست وزیرناصرالدین شاه می‌دانند، همه زندگی اقتصادی و سیاسی ایرانیان را برای مدت هفتاد سال در اختیار دولت انگیس قرار داد. لذا پیش از اجرا به دلیل اعتراضات روسها و اعتراضات داخلی به رهبری حاج ملاعلی کنی توسط ناصرالدین شاه باطل شد.
رویتر از بابت فسخ قرارداد به مدت هفده سال پیگیر خسارات خود بود و سرانجام امتیاز بانک شاهنشاهی ایران را برای پسرش به دست آورد.[2]
گفتار دوم :امتیاز هوتز
نخستین امتیازی که صرفاً برای استخراج نفت در قرن نوزدهم میلادی از سوی دولت ایران به خارجی ها داده شد امتیازی است که به یک شرکت انگلیسی به نام هوتز اعطا گردید. این شرکت در سال 1884م امتیاز استخراج نفت را در دالکی (64کیلومتری بندر بوشهر) وجزیره قشم بدست آورد.دراین محل حفاری هایی نیز انجام شد اما موفقیتی بدست نیاورد.پس از مدتی شرکت هوتز امتیاز خودرا به شرکت حقوق معدنی بانک ایران که درسال 1890م وبه منظور فعالیت در زمینه ذخایر معدنی تشکیل شده بودواگذار کرد.این شرکت به مدت سه سال کاوش هایی را برای کشف نفت دردالکی وقشم به عمل آورد ولی توفیقی نیافت.درسال 1899 م دولت ایران الغای امتیازات معادن را اعلام ودر نتیجه امتیاز هوتز نیز ملغی گردیدودرسال 1901م نیز شرکت حقوق معدنی بانک ایران که امتیاز مزبور را دردست داشت منحل گردید.[3]
[1] -خسروی کردستانی ،مهدی ،قرار داد رویتر ،نشریه وحید ، شماره 80،مرداد 1349 ،ص 966 و 967
[2] –رزم آسا،اسماعیل،نگاهی به قراردادهای نفتی؛ رویتر، اولین قرارداد نفتی ، نشریه گزارش ، اسفند 1386 و فروردین 1387، شماره 195 و 196 ،ص 65
[3] -تفرشی ،مجید ،سابقه نفت در ایران مروری بر قرار دادهای نفتی و شرایط سیاسی امضای ان ،فصلنامه اطلاعات سیاسی اقتصادی ،1365 ،شماره 1 ، ص 38
سوالات یا اهداف این پایان نامه :
ج:اهداف تحقيق
1-جمع آوری و تجزیه وتحلیل انواع روشهای پرداخت دریک پژوهش
2-بکارگیری روش نوین درقراردادهای سرمایه گذاری با حفظ منافع ماهیتی آن
3- جایگزین یک راه کار مناسب برای حل معضلات قابل پیشبینی وغیرقابل پیش بینی درمقابل نوسان قیمت ارز و چالش های روبروی آن درایران
د:پرسشهای تحقيق
1-چگونه می توان حقوق و تعهداتی که در حوزه های سرمایه گذاری مشترک انجام می گیرد را مورد بررسی قرار دارد؟
2-آیا این نوع از معاملات در حوزه سرمایه گذاری مشترک راه دارند؟
3- شیوه های این نوع از معاملات در حوزه صنعت نفت به چه شکل انجام می گیرد؟
4-چگونه می توان در حوزه صنعت نفت و گاز سرمایه گذاری را براساس بیع متقابل ایجاد کرد؟
5-معاملات متقابل به چه معاملاتی می گویند؟
وسواس فکری